Asp Dersleri - Asp Nedir?

ASP (Active server pages / Aktif Sunucu Sayfaları)

ASP bir Microsoft teknolojisidir.

Sunucu taraflı bir teknoloji olan ASP, kullanıcı tarafına etkileşimli, dinamik Web sayfaları göndermek için kullanılır. ASP, Web programcılarına HTML, scripting ve kullanıcıdan bağımsız veritabanı uygulamalarını özgürce kullanma fırsatı verir. ASP programlama ortamının özgür olmasının sebebi tüm derleme işleminin sunucu tarafında bitmesi ve kullanıcının sadece sonuçta oluşan HTML sayfalarını görmesidir.

ASP NASIL İŞLİYOR?
Tarayıcıya açmasını istediginiz dosyanın adresini yazıp çagırdığımızda (Sunucu) kendisinden icra etmesini istediğiniz dosyayı arar bulur ve eğer bulursa, bu dosyayı hemen "asp.dll" adlı bir programa iletir. asp.dll'de aldığı bu dosyayı hemen yorumlamaz. "Global.asa" adlı dosyanın çalışıp çalışmadığını kontrol eder.

Asp.dll önce gelen dosyada hangi script dilinin kullanıldığına bakar. Ve buna göre kendini hazırlar. Asp.dll sonra bu derlediği bilgileri, tamamen asp kodlarından ayrılmış, temiz bir halde browser'a gönderir. Bizde böylece sadece HTML kodlarını görürüz.

Kendi bilgisayarınızda asp kodlarınızı çalıştırabilmeniz için eger NT tabanlı bir işletim sistemi kullanıyorsanız bilgisayarınıza IIS kurmalı ve asp dosyalarınızı ISS kurduktan sonra oluşan C:Inetpubwwwroot klasörune yerleştirmelisiniz.

Kişisel bilgisayarınızda denema.asp adında hazırlıgınız bir asp dosyasını Internet browserınızda çalıştırmak için broswer'in adres satırına http://localhost/deneme.asp yazıp enter derseniz deneme.asp dosyanız ISS tarafından işlendikten sonra browser’ e yollanacaktır.

DEGİŞKENLER
DEGİŞKEN BİLDİRİMİ
VBscript'te degiskenler için esneklik had safhadadir. Degisken bildirim zorunlulugu bulunmamaktadir. Ve buna bağli olarak degişken türü bildirimi de yoktur.

Degişkenleri tanımlamak istiyorum diyorsanız Bunu DIM komutunu kullanmalısınız. DIM, Dimension (boyutlandır) kelimesinden kısaltılmıştır.
Değişkenlere verilecek ismimlerin anlaşılır olması programın okunulurluğunu kolaylaştırır. Ayrıca değişken tanımlamaları ile ilgili bazı kurallar mevcuttur. Bu kurallar aşağıda verilmiştir:
1- Değişken ismi bir harf ile başlamalıdır
Ad1,Ad2 şeklinde değişken tanımı yapılabilir fakat 1Ad veya 2Ad kullanımı yanlıştır.

2-Değişken isminde boşluk bulunamaz. Bunun yerine alt çizgi karakteri kullanılabilir.
Adi_Soyadi doğru kullanımdır. Değişken isimlerinde türkçe karekterler kullanılmaz.
3-Değişkene verilecek isim Vbscript komutlarını içeremez
Dim bir değişken ismi olamaz.

4-Değişken ismi 255 karakterden fazlada olamaz.

Kod:

 <%
DIM Gun, Ay, Ogrenci, Not
Gun = "Sali"
Ay = "Mart"
Ogrenci = "Selcuk"
Not = 5
%>

Bir ASP sayfasının birinci satırı olarak

Kod:

 <% OPTION EXPLICIT %>

yazarsanız size tanımlamadığınız değişkenleri tanımlamadan programınızı çalıştırma izni vermeyecektir.

Ayrıca değişken adını yazarken hata yapmanızı önlemektir. VBscript sizin hata yaptığınızı bilemeyeceği için yanlış kelimeyi yeni bir değişken sayacaktır. Değer atamadığınız bu yeni değişkeni kullandığınız yerlerde ya programınız hata verir, ya da kendisine doğru görünen işlemler yapar, fakat beklediğiniz sonucu elde edemezsiniz. OPTION EXPLICIT, yanlış yazdığınız değişkeni yeni değişken sayarak önceden tanımlanmamış değişken kullandığınızı düşünerek, duracaktır.

SABİT DEĞERLER
VBscript'te bir kere verdiğiniz değeri hiç değişmeyen unsurlar vardır. Sabit değer, bütün ASP sayfası boyunca (hatta isterseniz, bütün site, yani Uygulama boyunca) değişmeden kalır. Bu değerleri Const (constant, sabit kelimesinden türetilme) komutuyla belirtiriz:
Const Deger = 123654
Const SirketinAdi = "Freelancer Web Tasarım "
Const Slogan = "WebMastering"
DİZİ DEĞİŞKENLERİ
Verilerin ard arda tutulmasını sağlayan değişkenlere diziler diyoruz.Şimdi örnek olarak 5 elemanlı bir dizi oluşturalım.

Kod:

 <%
Dim dizi(4)
%>
 

DİZİ DEĞİŞKENLERİ
Verilerin ard arda tutulmasını sağlayan değişkenlere diziler diyoruz.Şimdi örnek olarak 5 elemanlı bir dizi oluşturalım.

Kod:

<%
Dim dizi(4)
%>

burada dikkat edeceğiniz husus 5 elemanlı bir dizi için "4" sayısı yazılması.Bunun nedeni dizi indisi dediğimiz değerler 0 dan başlar.Böylelikle 0-1-2-3-4 diye saydığımızda 5 elemanlı bir dizi elde etmiş oluruz.İkinci örnek olarak 10 elemanlı bir dizi tanımlamamız gerektiğinde dizi(9) yeterli olacaktır.

Şimdi 5 elemanlı bir dizi tanımladık fakat bu 5 elemanında tuttuğu herhangi bir değer yok.Bunlara bi değer atayacaksak bunu 2 yöntem ile yapabiliriz.Ya direk olarak dizi indislerini belirtiriz yada diğer yöntem olarak bir seri şeklinde verileri gireriz.

Örnek :
İndis belirterek değer atama

Kod:

<%
dizi(0) = "Mete Kaan"
dizi(1) = "Alp Uygur"
dizi(2) = "Atila Yayla"
dizi(3) = "Tuncay Efe"
dizi(4) = "Cengiz Orhan"
%>

Seri şekilde değer atama

Kod:

<%
dizi = Array("Mete Kaan"," Alp Uygur"," Atila Yayla"," Tuncay Efe"," Cengiz Orhan ")
%>

REDİM :
Bazen dizinin yeninden boyutlandırma ihtiyacı duyabilirsiniz. Bunu Redim ile diziyi yeniden boyutlandırabiliriz. Unutulmaması gereken nokta dizinin yeniden boyutlandırılmasında eski datalar dizi içerisinden silinir. Eski verileri kullanmak istersek rendim prereserve komutu kullanılmalıdır.
ReDim dizi(15)
rendim prereserve dizi(15)
ÇOK BOYUTLU DİZİLER
Bazı uygulamalarda matris yapısında dizi tanımlamalarına ihtiyaç duyulabilir. Böyle durumlarda çok boyutlu dizi tanımları kullanılabilir. Çok boyutlu dizi tanımı kullanılacak dizinin boyutları verilmek süreti ile gerçekleştirilebilir.

Kod:

<%
Dim dizi(2,2)
%>

Değer atamasını da yapabiliriz.Burada bilmemiz gereken 1,1 1,2 ilk değerin X ikinci değerin Y koordinatında ilerlediğidir.

Buna göre değer atayacak olursak

Kod:

<%
dizi(1,1) = 1
dizi(1,2) = 2
dizi(2,1) = 2
dizi(2,2)= 1
%>

Kod:

<%
Dim dizi (3,3)
%>

Şeklinde bir tanımlama 3 X 3 boyutlarında bir dizi oluşturur bu diziye atama yapılmak istenildiğinde ise:

Kod:

<%
dizi (0,0)="test"
dizi (0,1)="deneme"
dizi (0,2)="test2"
dizi (1,0)="deneme2"
dizi (1,1)="111-23-4"
dizi (1,2)="iskender"
%>

DEGISKENLERDE VERI TÜRLERI

VBScript integer, real, string, boolean vs.. türü temel veri tipi tanimlamalarindan yoksun bir dildir. Değişkenin hangi türde olduğunu o degişkene yaptıgınız atama ile anlar.

Örnek :

degisken_1 = 15
degisken_2 = "15"
degisken_3 = "Zeytinyagli yiyemem amaan, basma da fistan giyemem aman."
degisken_4 = true
degisken_5 = Sen Turgay , daglarin kartali, bir yanim biçak yarasi bir

degisken_1 ; sayısal tipte degişken olacaktır.
degisken_2 ; “ “ işaretleri kullanıldıgından sayısal degil, alfa-sayısal bir tipte degişken oldu.
degisken_3 ;. String tipte bir degişken olur
degisken_4 ; boolean tipte bir degişken olur
degisken_5 ; “ “ işareti kullanılmadığından gerçeli bir atama olmaz ve hata verir.
VERİ TİPLERİ
VARIANT:
Vbscript dilinde kullanılacak değişkenleri barındıracak ve bunlar için gerekli adres alanını ayarlayacak bir tip veri tipi bulunur. Bu değişken tipi variant olarak adlandırılır. Variant veri tipi değişkene atanan değere göre kullanılan veri tipini otomatik olarak kendisi belirler. Variantın tipi atancak değere bağlı olarak değişir ayrıca kullanılan bu değişkenlere atanan veri doğal olarak verinin tipide program sırasında değişebilir. Aşağıda ki örneğe göz atalım:

1- Byte
1 Baytlık işaretsiz tamsayı tipidir. 0 ile 255 arasında değer alabilir.
2-Integer
2 Baytlık işaretli tamsayı tipidir. -32.768 ile 32.767 arasında değer alabilir.
3-Long
4 Baytlık işaretli tamsayı tipidir. -2.147.483.648 ile 2.147.483.647 arasında değer alabilir.
4-Long
4 Baytlık ondalık sayı tipidir. +- 3.402923 X 10 38 ile +- 1.401298 X 10-45 arasında değer alabilir.
5-Double
8 Byte lık ondalık sayı tipidir. +- 1.79769313486232 X 10308 ile +-4.94065645841247 X 10-324 arasında değer alabilir.
6-String
Karakter sınırı verilmezse 2 milyar karaktere kadar atama yapılabilen sayısal olmayan veri tipidir. Bu tip karakter sayısı +10 byte yer kaplar. String bir veri tipi oluşturmak için değişkene atanacak değer " " işaretleri içerisinde yer almalıdır.
Adi="Gökhan"
7-Date
8 byte yer kaplayan bu değişkene 1/1/100 ile 31/12/9999 arasındaki tarih ve 0:00:00 ile 23:59:59 arasındaki saat atmaları yapılabilir. Bu tipteki değişkenlere atama string veri tipinde olduğu gibi veya # # karakterleri arasında yapılabilir.
Dogum_tarihi=#17/07/1979#
8-Boolean
2 byte lık bir veri tipi olmasına rağmen sadece True veya False değerleri alabilir. Yani daha çok iki durumlu değişkenlerde kullanılır. Bu tipten tanımlanan değişkenlere direkt True veya False atanabileceği gibi sayısal değerlerde atanabilir.. Atanan sayı 0 ise False, değilse True kabul edilir.
Evli=True
Evli=1

VERİ TİPİ DEĞİŞTİRME İŞLEMLERİ
Bazen program içerisinde atnımlanmış veya içeriğine bir değer atanmış bir tipdeki değeri başka bir tipe değiştirme ihtiyacı duyulabilir. Bir veri itpini bir değerden diğerine çevirmek için kullanılabilecek veri dönüşüm fonksiyonları aşağıda verilmiştir.
Ccur (ifade) :Parantez içinde verilen ifadeyi Currency veri tipine dönüştürür.

Cdbl (ifade) :Parantez içinde verilen ifadeyi Double veri tipine dönüştürür.

Cint (ifade) :Parantez içinde verilen ifadeyi Integer veri tipine dönüştürür.

Clng (ifade) :Parantez içinde verilen ifadeyi Long veri tipine dönüştürür.

CVar (ifade) :Parantez içinde verilen ifadeyi Variant veri tipine dönüştürür.

CBool (ifade) :Parantez içinde verilen ifadeyi Booolean veri tipine dönüştürür.

CByte (ifade) :Parantez içinde verilen ifadeyi Byte veri tipine dönüştürür.

CDate (ifade) :Parantez içinde verilen ifadeyi Date veri tipine dönüştürür.
CStr(ifade) : Parantez içinde verilen ifadeyi integer alt tipine dönüştürür

ASP de String Fonksiyonlar

Degisken =” ASP Ögreniyorum”

InStr
Karakter dizilerinin içinde baska bir karakter dizisini veya karakteri sorgulamaya yarayan bir komut olan InStr, bulunup bulunmadigini, bulunursa kaçıncı karakter veya başlama noktasından itibaren kaçıncı karakterde başladıgına dair bilgileri verir.

Örnegin

Kod:

<%
Dizi = "ASP kursu içerisinde VBscripti isliyoruz"
AranacakStr = "VB"
Kacinci = InStr(Dizi, AranacakStr)
Response.Write Kacinci
%>

Burada ekranımızda görünecek olan sayi 22’dir. "VB" yazisi Dizi degişkeninde 22. karakterden başlamaktadır. InStr’nin bir diger kullanimi ise, hangi karakterden sonra başlayacagimizdir.
Len(KarakterDizisi)
Bir karakter dizisinin kaç harf veya karakterden olustugunu vermektedir.

Örnegin:

Kod:

<%
Dizi = "Erciyes"
Response.Write Len(Dizi)
%>

Ekrana 7 olarak yansiyacaktir.

Ucase

Vereceğiniz bir String'in tüm karakterlerini büyük harfe çevirir.

Kod:

<%
YeniString = UCase(Degisken)
%>

Yeni String'in değeri: "ASP OGRENIYORUM" olacaktır.
Lcase
Vereceğiniz bir String'in tüm karakterlerini küçük harfe çevirir.

Kod:

<%
YeniString = LCase(Degisken)
%>

Yeni String'in değeri: "asp ögreniyorum” olacaktır.
LTrim, RTrim, Trim
Verdiğiniz String'in (sırasıyla) solunda yani baş tarafında; sağında yani sonunda ve hem başında ve hem de sonundaki boşlukları temizler.

Space
İçinde, vereceğiniz sayı kadar boşluk olan boş bir String oluşturur. Örneğin

Kod:

<%
Bosluk = Space(20)
%>

Bosluk değişkenin değeri " " (20 boşluk) olacaktır.
String
İstediğiniz sayıda ve istediğiniz bir karakterle bir String oluşturur.

Kod:

<%
YeniString = String(3, "*")
%>

YeniString değişkeninin değeri "***" olacaktır.
Left(Degisken, Sayi):
Bir yazı dizisindeki karakterlerin, soldan "Sayı" kadarını gösterir

Örnegin:

Kod:

<%
Soldanbes = Left("ASP ögreniyoruz.", 5)
Response.Write soldanbes
%>

Sonucumuz "ASP ö" olacaktır.

Right(Degisken, Sayi): Bir yazi dizisindeki karakterlerin, sagdan "Sayi" kadarını gösterir. Kullanımı Left ile aynidır.
Mid:
Bir String'in içinde başlangıç noktasını ve karakter olarak boyunu verdiğiniz alanda yer alan String'i verir.

Örnegin:

Kod:

<% Degisken = "ASP ögreniyoruz"
YeniDegisken = Mid(Degisken, 4, 2)
Response.Write YeniDegisken
%>

ög" sonucunu alacagiz bu sorgudan sonra. Burada 4 baslangiç karakterimiz, 2 ise kaç karakter alacagimizi temsil ediyor.
Replace:
Degişkende belirli karakterleri baskalarıyla degiştirmemize yarıyor Replace komutu.

Örnek vermek gerekirse:

Kod:

<% Degisken = "ASP ögreniyoruz"
YeniDegisken = Replace(Degisken, "uz", "m ben de")
Response.Write YeniDegisken
%>

Ekrana yazilacak sonuç "ASP ögreniyorum ben de" olacaktır.
Tam Sayı Elde etmek
Int()
Bize bir sayının tam sayı bölümünü verir.

Örnek:

KesirliSayi değişkeninin değeri 123,234567 olsun.

Kod:

<%
Tamsayi = Int(KesirliSayi)
%>

Tamsayi değişkenin değeri 123 olur.
Round()
fonksiyonu, kesirli bir sayıyı yukarı veya aşağı "yuvarlayarak" tam sayı haline getirir. Bu kez ki elimizdeki KesirliSayi değişkeninin değeri 5,6 olsun.

Kod:

<%
Tamsayi = Int(KesirliSayi)
%>

işleminden sonra Tamsayi değişkenin değeri 6 olur.

Kesirli sayı 56,2 ise, Round() fonksiyonu bize 56 değerini verir.

PAGE.COUNTER

Kod:

<%
Set MyPageCounter = Server.CreateObject("MSWC.PageCounter")
MyPageCounter.PageHit
%>

Bu Web sayfası <%= MyPageCounter.Hits %> kez görüntülenmiştir.

Recordset Uygulamaları
Veritabanına dayanan Web uygulamalarımızda sadece veriyi okumak değil veriyi güncelleştirmek veya silmek isteyebiliriz. Bunun için doğruca ADO'nun .Recordset metodundan yararlanmamız gerekir. .Recordset metodu ne yapar? Tıpkı ekranınızdaki bir yazının içinde duran imleç (cursor) gibi hayalî bir imleci götürür verilerinizin en başına koyar. Bu hayali imleci veritabanı üzerinde dolaştırmak ve gittiği yerdeki değeri okutmak bizim işimizdir.

.Recordset metodu, ile bir veritabanını okuyacak imleci üç şekilde ayarlayabilirsiniz:

Static (Duragan)SELECT komutu icra edilir ve okunan kayıt arzu ettiğiniz değişkene yazılır. (ADO Sabit Değerleri dosyasınıdan yararlanıyorsak, adOpenStatic)

Forward only (Sadece ilerle) İmleç veritabanı içinde sadece ileri doğru gider ve her seferinde bir kayıt okunur. (Varsayılan imleç türü budur.) (ADO Sabit Değerleri dosyasınıdan yararlanıyorsak, adOpenForwardonly)

Dynamic (Dinamik) Veritabanına ulaşan ve değişiklik yapan başka bir kullanıcı varsa, bu değişiklik size anında yansıtılır. (ADO Sabit Değerleri dosyasınıdan yararlanıyorsak, adOpenDynamic)

Bu yöntemlerden birini seçmekle veriyi belirli bir okuma tarzında açmış olursunuz. Bu yöntemlerden hangisini seçtiğinizi .Recordset metodunu kullanacak olan .Open komutunun argümanı olarak açıkça belirtmeniz gerekir. ADO, bunun için sizden sayılar halinde argümanlar ister.

Öncelik veri tabanımızda uygulamalarına gecmeden once ADO konusunda anlatılan uyeler.mdb (wwwroot dizininde olmalı) dosyası üzerinden açıklamalar yapılacagını bildirmek isterim.

Ayrıca NT işletim sistemi kullanıyorsanız wwwroot klasörünün ve uyeler.mdb dosyasının güvenlik özelliklerini düzenlemeniz gerekir

AddNew : Yeni Kayıt grime
Bir veritabanına yeni kayıt eklemek istediğimizde, Recordset'in .AddNew (yeni ekle) metodundan yararlanırız. Bu girilen yeni kayıt Mdb Dosyamızda en son kayıtda yer alacaktır.

Kod:

<%
Set VT= Server.CreateObject("ADODB.Connection" )
VT.Open "DBQ=" & Server.MapPath(" uyeler.mdb" ) & ";DRIVER={Microsoft Access Driver (*.mdb)}"
Set KS = Server.CreateObject ("ADODB.RecordSet" )
Sql = " Select * from table1 "
KS.Open sql,VT,1,3
%>

<%
KS.AddNew
KS ("uyeAdi") = "Mete"
KS ("uyeSoyadi") = "Uygur"
KS ("email") = "meteuygur@xxxxx.com"
KS ("mesaj") = "Benim Mesajım"
KS.Update
%>

<%
KS.close
set KS=nothing
VT.close
set VT=nothing
%>

Update: Kayıt Guncelleme

Kod:

<%
Set VT= Server.CreateObject("ADODB.Connection" )
VT.Open "DBQ=" & Server.MapPath(" uyeler.mdb" ) & ";DRIVER={Microsoft Access Driver (*.mdb)}"
Set KS = Server.CreateObject ("ADODB.RecordSet" )
Sql = " Select * from table1 where uyeNo = 1"
KS.Open sql,VT,1,3
%>

<%
KS ("uyeAdi") = "Kaan"
KS ("uyeSoyadi") = "Ateş"
KS ("email") = "kaanates@xxxxx.com"
KS ("mesaj") = "Kaanın Mesajı"
KS.Update
%>

<%
KS.close
set KS=nothing
VT.close
set VT=nothing
%>

Bu Örnekte uyeNo =1 Olan kayıt verilen degerlere gore güncellenir. . Eger 1 nolu kayıt yoksa asp kodumuz hata verecektir.

Delete : Kayıt Silme

Kod:

<%
Set VT= Server.CreateObject("ADODB.Connection" )
VT.Open "DBQ=" & Server.MapPath(" uyeler.mdb" ) & ";DRIVER={Microsoft Access Driver (*.mdb)}"
Set KS = Server.CreateObject ("ADODB.RecordSet" )
Sql = " Select * from table1 where uyeNo = 1"
KS.Open sql,VT,1,3
%>

<%
KS.Delete
%>

<%
KS.close
set KS=nothing
VT.close
set VT=nothing
%>

Bu Örnekte uyeNo =1 Olan kayıt Silinecektir. Eger 1 nolu kayıt yoksa asp kodumuz hata verecektir.

ADOVBS.inc (ActiveX Data Objects (ADO) for Visual Basic script (VBS or VBscript))

ADO+ODBC yoluyla kuracağımız veri bağlantıları, çoğu zaman adeta şifreli ifadeler içerebilir ve bir çok komutun argümanı öğrenmesi zor sayılar halinde verilir.

Microsoft ve kullanılmaya hazır ASP Uygulamaları üreten firmalar, bu karmaşık ifadeleri düz metinler olarak ifade etmeye yarayan haricî dosyalar (include files) hazırlar ve sunarlar. Bunlar arasında en yaygın olanı Microsoft'un ADOVBS (adovbs.inc) dosyasıdır.

Bu dosya, Server tarafından icra edilir ve ADO nesnesinin sayı halindeki bütün argümanlarını anlaşılabilir İngilizce kelimelere çevirir.

Veritabanı bağlantılarının dosyasıyla ADO nun bulunduğu sayfalarda genellikle aşağıdaki şekilde ifadeler vardır.

Rs.open dbconn , sql , 3 ,1

Aslında burada "3" ve "1" sayıları bir sabiti(Constant) belirtir. işte ADOVBS.inc dosyası bu sabitlerin bulunduğu özel bir dosyadır.Aşağıda dosyanın bir kısmı gösterilmektedir.

Kod:

<%
'--------------------------------------------------------------------
' Microsoft ADO
'
' Copyright (c) 1996-1998 Microsoft Corporation.
'
'
'
' ADO constants include file for VBscript
'
'--------------------------------------------------------------------
'---- CursorTypeEnum Values ----
Const adOpenForwardOnly = 0
Const adOpenKeyset = 1
Const adOpenDynamic = 2
Const adOpenStatic = 3
………%>

Görüldüğü gibi bu dosyanın içerisinde ADO'nun sabitleri vardır. Yani adovbs.inc dosyasını sayfamıza include edersek Yukarıdaki rs için yazdığımız ifadeyi
rs.Open dbconn, sql , adOpenStatic , adLockReadOnly
şeklinde yazabiliriz. adovbs.in kullanımı kodu daha okunur bir hale getirir.Ayrıca bu şekilde bizim ADO sabitlerini bilmemize gerek kalmaz (4 kursor tipinden hangi sayının hangisine ait olduğunun akılda tutulmasına gerek yoktur. ) : ) .

.inc uzantısı hakkında :

inc uzantısı o dosyanın bir "include" dosya olduğunu belirtir. Bu uzantı yerine başka bir uzantıda kullanılabilir .Genelde include edilen dosyalarda görünmesini istemediğimiz veriler varsa bunlar .asp formatında kaydedilir.Çünkü .inc veya başka uzantılı bir dosya diske kaydedilebilirken .asp uzantılı bir dosya derlenerek html formatına dönüştürülür.

Ado sabitlerinin kullanılabilmesi için dosyanın kullanılacak sayfaya include edilmesi gerekir.


veya


Bu sabitler ile recordset nesnesini 4 şekilde kullanbiliriz.

Forward Only: Bu imlecimizle, veritabanındaki kayıtlar arasında sadece ileri doğru ilerleyebiliriz. Geri yani yukarı gitme imkanımız yoktur. Ayrıca yeni kayıt ekleyemeyiz. Ve eğer biz açtıktan sonra, o anda başkaları tarafından değiştirilen veriler varsa, veritabanını yeniden kapatıp açana kadar göremeyiz. Eğer Adovbs.inc'le birlikte kullanıcaksak kod içindeki kullanımı adOpenForwardOnly'dir.

Static: Durağan anlamına gelir. ForwardOnly'e ek olarak, yukarı doğru ilerleyebilir ve yeni kayıtlar ekleyebiliriz... Adovbs.inc'le birlikte kullanıldığında kod kullanımı, adOpenStatic'tir... Eğer biz açtıktan sonra, o anda başkaları tarafından değiştirilen veriler varsa, veritabanını yeniden kapatıp açana kadar göremeyiz.

Dynamic: Adından da anlaşılabileceği gibi, bu cursor tipi, tam özelliklere sahip cursor tipidir. Yukarı ve aşağıya ilerleyebilir, yeni kayıt ekleyebilir ve değiştirebiliriz. Eğer biz açtıktan sonra, o anda başkaları tarafından değiştirilen veriler varsa, veritabanını yeniden kapatıp açmadan anında görebiliriz...Kod sayfasında, Adovbs.inc'le birlikte kullanıcaksak, kod içinde kullanımı adOpenDynamic'tir...

Keyset: Bu metodumuzla, başkaları tarafından değiştirilen kayıtları görebiliriz... Cursor'umuz yukarı ve aşağı ilerleyebilir. Adovbs.inc'le birlikte kod içinde kullanımı, adOpenKeyset'tir...

Kod içinde kullandığımız, adOpenStatic'in hemen yanındaki ise RecordSet nesnemizin kilit özelliğidir. Farklı çeşitlerde kilitler vardır. Bir kaç tanesini yazacağım.

AdLockReadOnly: Kayıtlı verilerimizin değiştirilmesini, üzerine yazılmasını engellememizi sağlar. Yeni kayıt girişini engeller. Sadece Listelemeye izin verir...

AdLockOptimistic: Bu metodumuz da kayıtlarımızın güncelleştirilmesini, yeni kayıtlar eklememizi, ve istersek silmemizi sağlar.
AdLockPessimistic: Bu metodumuz da eğer bir veritabanı üzerinde işlem yapıyorsak, işlemlerimiz bitene kadar, diğer işlem yapabilecek kişileri engellemk için RecordSet'e kilit koyar.

ServerVariables (Server Değişkenleri)

HTTP Server Değişkenleri Kolleksiyonunun elemanları şöyle sıralanır
Kendi Web Server’ımızın o anda çalışmakta olan ASP sayfası için oluşturduğu ortamın değişkenleridir. Bunların arasında ziyaretçinin Browser’ına ilişkin bilgiler de vardır.

Örnek olarak aşagıdaki asp sayfasını çalıştırarak kendi server’ ımızın değeişkenlerini inceleyelim.

Kod:

<HTML>
<HEAD>
<TITLE>HTTP ServerDegişkenleri </TITLE>
</HEAD>
<BODY>
<CENTER>
HTTP Server Değişkenleri Kolleksiyonu
</CENTER>
<TABLE BORDER=1>
<TR><TD><B>Değişkenin adı</B></TD> <TD><B>Değeri</B></TD></TR>
<% For Each key in Request.ServerVariables %>
<TR>
<TD><% = key %></TD>
<TD>
<%If Request.ServerVariables(key) = "" Then
Response.Write "&nbsp;"
Else
Response.Write Request.ServerVariables(key)
End If
Response.Write "</TD>"%>
</TR>
<% Next %>
</TABLE>
<p>
Host'unuzun adı:<B> <%=Request.ServerVariables("HTTP_HOST")%></B>
</BODY>
</HTML>

Bu sayfayı serverdefreg.asp olarak kaydedelim ve çalıştıralım.Bir HTTP Server’ın serverdefreg.asp sayfasını çalıştırdığı anda oluşturduğu ortama şekil veren bütün değişkenleri göreceksiniz. Bu değişkenleri programlama yoluyla değiştiremeyiz; sadece okuyup, yararlanabiliriz.

VBscript'te kullandığımız bazı değişkenlerin o andaki durumu, programımızın akışını kontrolde kullanacağımız bilgiyi sağlayabilir. Sözgelimi bir değişkenin değeri boş ise, ziyaretçimizin formu tam olarak doldurmadığını düşünebiliriz. VBscript, bize değişkenlerin durumunu sınamamız için bazı özel fonksiyonlar sağlar. Bu özel fonksiyonlardan dönen değer True (doğru) veya False (yanlış) olur; doğru sonucun değeri -1, yanlış sonucun değeri ise 0'dır:

IsArray:	Bir değişkenin dizi-değişken (Array) olup olmadığını sınar.
IsDate:	Bir değişkenin değerinin tarihe (Date) çevrilip çevrilemeyeceğini sınar.
IsEmpty:	Bir değişkenin tanımlanıp değer atanmış olup olmadığını sınar.
IsNull:	bir değişkenin geçerli bir değer tutup tutmadığını sınar.
IsNumeric:	Bir değişkenin sayı olarak işleme tabi tutup tutulamayacağını sınar
IsObject:	Bir ifadenin geçerli bir ActiveX veya OLE nesnesine referansta bulunup bulunmadığını sınar.
TypeName:	Bir değişkenin türünü belirtir.
VarType:	Bir değişkenin türünü belirten sayıyı verir.